Bariatrik Cerrahi Sonrasında Oruç Tutmak

Mübarek Ramazan ayı boyunca mide bandı, tüp mide ve gastrik bypass gibi obezite cerrahisi geçiren hastaların sağlık risklerini önlemek için özel önlemler almaları gerekmektedir.

Yetersiz beslenme ve tıbbi komplikasyonları önlemek için hastalara bariatrik cerrahiden sonraki ilk 12 – 18 ayda oruç tutmamaları tavsiye edilir.

Obezite cerrahisi geçiren hastalar ramazan döneminde bazı zorluklarla karşılaşabilirler. Bu zorluklar şunları içerebilir:

Değişen yeme davranışları ve yetersiz beslenme: Obezite cerrahisinden sonra hastalara genellikle küçük ve sık öğünler yemeleri, yavaş yemeleri, iyice çiğnemeleri, yeme ve içmeyi ayırmaları ve tatmin olduklarında durmaları önerilir. Ancak uzun süre oruç tutmak, orucu bozduktan sonra daha hızlı ve daha büyük miktarlarda tüketme isteği uyandırabilir. Bu, karın rahatsızlığına ve bulantı ve kusmaya yol açarak dehidrasyona, yetersiz beslenmeye ve olası vitamin ve mineral eksikliklerine neden olabilir.

Dehidrasyon: Sulu kalmanız ve kabızlığın önlenmesine yardımcı olması için bariatrik cerrahiyi takiben gün boyunca en az 1,5-2 L sıvı içmeniz önerilir. Obezite cerrahisinden sonra hızlı içmemeniz, bir oturuşta çok miktarda içmemeniz veya birlikte yiyip içmemeniz önerilir. Bu kısıtlamalar, oruç tutmakla birlikte (özellikle uzun yaz günlerinde) dehidrasyon riskini artırabilir.

Dumping Sendromu: Gastrik bypass/sleeve gastrektomi ameliyatı geçirmiş hastalar, oruç sırasında kısıtlı yemek düzeni ve orucu bozarken şekerli tatlılar ve derin yağda kızartılmış yiyecekler gibi geleneksel gıdaların tüketilmesi nedeniyle dumping sendromu ve/veya ishal yaşama riski daha yüksektir.

Vitamin ve mineral eksiklikleri: Obezite cerrahisi sonrasında hastalara uzman diyetisyenleri tarafından gün içinde uygun aralıklarla alınması gereken vitamin ve mineralleri düzenli olarak almaları önerilir. Ramazan ayının zorluklarından biri, azalan mide kapasitesinin, önerilen tüm vitamin ve mineralleri kısa bir zaman diliminde (alacakaranlıktan sabaha kadar) almayı ve bunları yeterli aralıklarla almayı zorlaştırarak bazı eksikliklere neden olabilmesidir.

Hipoglisemi: Önemli bir süre (yani 10 saatten fazla) aç kalındığında hipoglisemi (düşük kan şekeri seviyesi) riski artar. Örneğin, sahur ile iftar arasındaki süre.

Obezite cerrahisi hastalarına Ramazan ayında beslenme ve yaşam tarzı önerileri;

• Akşam namazından sonra yemeye çalışmanız gereken ana öğüne vücudunuzu hazırlamak için su, hurma dahil kuru meyveler veya çorba tercih ederek orucu bozabilirsiniz. İftara su ile başlamak, açlıktan kaynaklanan susuzluğun üstesinden gelmeye yardımcı olur ve 1-2 kuru hurma yemek, uzun saatler boyunca aç kaldıktan sonra kan şekerini yükseltmeye yardımcı olur.
• Ana öğünün protein açısından zengin yiyecekler, sebzeler/salata ve glisemik indeksi düşük karbonhidratlardan oluşmasını sağlayın. Her zaman önce protein açısından zengin yiyecekleri, ardından sebzeleri ve son olarak da karbonhidratları yemeye başlayın.
• Uzun süre (yani 10 saatten fazla) oruç tuttuğunuzda, sahuru erken yemek, iftardan önce hipoglisemiye neden olabilir. Bu nedenle, bu durumlarda sahuru mümkün olduğu kadar geç yapın.
• Yemekten hemen sonra uyumaktan kaçının çünkü bu asit reflü, karın rahatsızlığı ve/veya regürjitasyon gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
• Altın kuralları unutmayın: Yavaş yiyin, iyice çiğneyin, yeme ve içmeyi ayırın, doyduğunuzda bırakın ve gazlı/şekerli içeceklerden kaçının.
• Dumping sendromu semptomlarından kaçınmak için geleneksel tatlılar veya derin yağda kızartılmış yemekler gibi yağ/şeker oranı yüksek gıdalardan kaçının.
• İyi hidrasyon sağlayın; İftara 200-250 ml su ile başlayın. Günde en az 1,5 L sıvı almayı hedefleyin.
• Tavsiyelere göre vitamin ve mineral takviyeleri almaya devam edin.
• Ramazan boyunca rutin fiziksel aktivitelerinize devam edin; ancak bunları uygun zamanlarda programlayın. Örneğin; İftardan 2 saat sonra egzersiz yapın, ardından egzersiz sonrası toparlanma için bir şeyler atıştırın.