Ameliyatın Sindirim Fizyolojisine Etkisi
Reflü cerrahisi sonrası:
- Yemek borusu alt sfinkterinin (LES) basıncı artar, bu da mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçışını önler.
- Midenin hareketliliği geçici olarak azalabilir, bu da gıda geçiş hızını etkiler.
- Özellikle ilk haftalarda yemek borusunun şişkinliği (ödem) nedeniyle yutma güçlüğü (disfaji) görülebilir.
Bu fizyolojik değişimler, ameliyat sonrası dönemde besin kıvamlarına dikkat edildiği özel bir beslenme planı gerektirir.
Beslenme Evreleri ve Fizyolojik Temelleri
Beslenme, sindirim sisteminin uyum sağlama sürecine göre aşamalı olarak ilerler.
Sıvı Diyet (1-2 Hafta)
Ameliyat sonrası ilk evrede, yemek borusu ve mide üzerindeki baskıyı en aza indirmek için sadece sıvı gıdalar önerilir.
Neden?
Cerrahi sonrası ödem ve yutma zorlukları nedeniyle katı gıdalar disfajiye neden olabilir. Bu nedenle sıvılarla başlanır.
Önerilenler:
- Elektrolit dengeleyici sıvılar
- Blendrize edilmiş çok yoğun kıvamda olmayan çorbalar
- İzole protein tozlarıyla hazırlanmış içecekler
- Şekersiz ve gazsız bitki çayları
- Çay/Süt ile yumuşatılmış bisküvi
- Laktozsuz yoğurt ile hazırlanmış ayran
- Laktozsuz kefir
Püre Diyet (2-3. Hafta)
Sıvı evreden sonra yavaş yavaş daha yoğun kıvamdaki gıdalara geçilir.
Neden?
Katı gıdalara geçmeden önce midenin yeni işlevine alışması gerekir. Püre gıdalar, mideye aşırı baskı yapmadan yeterli besin alımını sağlar.
Önerilenler:
- Buharda pişirilmiş sebze-meyve püresi
- Püre kıvamına getirilmiş az yağlı et ve balık
- Sürülebilir peynir (krem-labne)
- Laktozsuz süt ile çırpılmış omlet
Yumuşak Gıdalar (3-4. Hafta)
Ameliyat sonrası ödem azaldıkça ve yemek borusu-mide adaptasyonu tamamlandıkça, yumuşak gıdalar tüketilebilir.
Neden?
Yumuşak dokulu gıdalar, sindirimi kolaylaştırırken midenin kapasitesini zorlamaz.
Önerilenler:
- Haşlanmış kabak, havuç gibi sebzeler
- Yumuşak beyaz peynir
- Buharda pişmiş balık- tavuk
- Haşlanmış/ Sulu köfte
- Kayısı formunda haşlanmış yumurta
Katı Gıdalara Geçiş (4. Hafta Sonrası)
Neden?
Mide tamamen iyileştikten sonra normal gıda tüketimine geçilir. Ancak porsiyon kontrolü ve yavaş yemek, kalıcı bir alışkanlık haline getirilmelidir.
Beslenmede Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Az Porsiyon, Yavaş Tüketim
Ameliyat sonrası büyük porsiyonlar veya hızlı yemek, mide içi basıncı artırarak rahatsızlık yaratabilir.
Karbonatlı ve Gazlı İçeceklerden Kaçınma
Karbonatlı içecekler, mideyi genişletebilir ve yemek borusuna baskı yapabilir. Gaz üretimi nedeniyle dispepsi ve şişkinlik görülebilir.
İlk 3 lokma yumuşak kıvamda olmalı.
İlk üç lokmanın yumuşak kıvamda olması, sindirimi kolaylaştırır ve mideyi zorlamaz. Bu, mide ve yemek borusundaki iyileşme sürecini destekler. Reflü cerrahisi sonrası özel bir diyet gerekmez, ancak yiyeceklerin kıvamına dikkat edilmesi önemlidir.
